​Quan hệ ngoại giao chính thức giữa Việt Nam và Liên Xô (trước đây), Liên bang Nga (ngày nay) được thiết lập vào ngày 30/01/1950. Trải qua gần 70 năm, mối quan hệ giữa hai nước luôn được gìn giữ và vun đắp trên sự tin cậy và hiểu biết lẫn nhau. Hai nước đã kề vai sát cánh trong những năm tháng khó khăn gian khổ trong 02 cuộc kháng chiến thần kỳ của nhân dân Việt Nam. Sau khi Việt Nam hoàn toàn thống nhất, Liên Xô đã giúp Việt Nam khôi phục nền kinh tế quốc dân, tham gia vào công cuộc xây dựng nhiều ngành của nền kinh tế, khoa học, giáo dục và y tế... Năm 2019, nhân dân cả nước nói chung và nhân dân Đồng Nai nói riêng có nhiều hoạt động kỷ niệm Năm chéo hữu nghị Việt Nga, bài viết điểm lại những dấu ấn trong mối quan hệ hữu nghị hợp tác và giao lưu nhân dân giữa tỉnh Đồng Nai với Liên bang Nga.

Tình hữu nghị trên Thủy điện Trị An

Nhắc đến Đồng Nai và mối quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp với nhân dân Liên bang Nga không thể không nhắc đến công trình lịch sử Thủy điện Trị An trên đất Đồng Nai. Công trình là thành quả của tình hữu nghị Việt-Xô, được xây dựng bằng sự giúp đỡ chí tình của những người bạn Liên Xô và công sức đóng góp quý báu của Nhân dân các tỉnh thành phía Nam của Tổ quốc. 

Với sự hỗ trợ về tài chính và công nghệ của Liên Xô từ năm 1984, đến năm 1991, công trình thủy điện Trị An chính thức đi vào hoạt động. Vào thời điểm đó, tình trạng thiếu điện ở mức trầm trọng, do vậy sự ra đời của thủy điện Trị An có ý nghĩa rất to lớn và tầm quan trọng quyết định đối với hệ thống năng lượng miền Nam. Tham gia xây dựng công trình có hàng triệu lượt người ở miền Nam được huy động trên một công trình rộng lớn kéo dài nhiều năm, trong đó có công sức rất lớn từ phía Liên Xô cũ. Với sự giúp đỡ từ khâu thiết kế đến con người, máy móc thiết bị và đào tạo lớp kỹ sư, công nhân có tay nghề cao cho phía Việt Nam để có thể tiếp quản, vận hành tốt, những chuyên gia Liên Xô đã miệt mài làm việc không kể ngày đêm cùng phía Việt Nam để công trình hoàn thiện đảm bảo tốt nhất về kỹ thuật, trở thành những người anh em thân thiết với lòng nhiệt thành sâu sắc trong ký ức của những người cán bộ, kỹ sư trẻ Việt Nam lúc bấy giờ. 

Theo ông Trịnh Phi Anh, nguyên Giám đốc Công ty thủy điện Trị An, ngoài đưa người sang học tập tại Nga, phía Liên Xô còn cử nhiều giáo sư, tiến sĩ trên lĩnh vực này sang tận nơi để đào tạo về quản lý, kỹ sư, công nhân cho phía Việt Nam. Các giáo sư, tiến sĩ, chuyên gia, kỹ sư Liên Xô rất nhiệt tình, cũng chính vì vậy năm 1990 khi họ về nước giao lại toàn bộ công trình Thủy điện Trị An lại cho Việt Nam quản lý, vận hành và phát điện rất thuận lợi, không gặp bất cứ vướng mắc gì.

“Công trình Thủy điện Trị An là thành quả của tình hữu nghị Việt - Xô. Người Nga nói chung rất chân tình, thân thiện, cởi mở, thật sự giúp đỡ chúng ta không quản công sức và thời gian. Họ vừa là người thầy truyền đạt kinh nghiệm về kỹ thuật vừa là người thầy trong tổ chức công việc. Rất nhiều chuyên gia và kỹ sư người Nga và người Việt từng tham gia xây dựng Thủy điện Trị An lúc bấy giờ vẫn khó quên được những kỷ niệm sâu sắc ngày ấy, tuy vất vả nhưng mọi người cùng đồng lòng dốc sức để hoàn thành công trình” – Ông Nguyễn Bá Mẫn – nguyên Giám đốc Ban Quản lý công trình Thủy điện Trị An chia sẻ.

Phát triển các hoạt động giao lưu nhân dân

Trên cơ sở mối quan hệ truyền thống tốt đẹp giữa hai nước, trong những năm gần đây, tỉnh Đồng Nai cũng chú trọng đẩy mạnh các hoạt động đối ngoại nhằm mở rộng và thắt chặt quan hệ hợp tác hữu nghị với hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ trong đó nước Nga vẫn là đối tác tiềm năng. Đồng Nai đã chủ động tổ chức các Đoàn công tác xúc tiến thương mại tại Liên bang Nga, tiếp xúc làm việc với các Hiệp hội doanh nghiệp Việt Nam tại Liên bang Nga và thăm trực tiếp mô hình các trung tâm thương mại. Trong mối quan hệ giữa Đồng Nai với các địa phương Liên bang Nga bước đầu đã có những tiếp xúc, trao đổi thông qua chuyến công tác của tỉnh Kursk và dự kiến trong năm 2019 là tỉnh Sverdlov sang thăm và làm việc tại tỉnh Đồng Nai nhằm trao đổi các vấn đề giao lưu hợp tác giữa hai địa phương.

Tháng 4/2016, Hội hữu nghị Việt Nam – Liên Bang Nga tỉnh Đồng Nai được thành lập tạo bước phát triển mới trong mối quan hệ hữu nghị giữa nhân dân tỉnh nhà với nhân dân Liên Bang Nga, thể hiện tầm quan trọng và ý nghĩa thiết thực trong việc củng cố và phát triển mối quan hệ tốt đẹp này đi vào chiều sâu. Sau hơn 03 năm thành lập, Hội đã chủ động tổ chức nhiều hoạt động giao lưu nhân dân nhằm góp phần tăng cường sự hiểu biết, củng cố và phát triển quan hệ hữu nghị giữa tỉnh Đồng Nai với Tổng Lãnh sự quán Liên bang Nga tại thành phố Hồ Chí Minh. Hằng năm, Hội phối hợp với Liên hiệp và các cơ quan liên quan tổ chức các hoạt động kỷ niệm các sự kiện lịch sử, các ngày lễ truyền thống của 02 nước như kỷ niệm Quốc khánh Nga 12/6, kỷ niệm Cách mạng tháng Mười Nga 7/11/1917, ngày thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước... Và đặc biệt trong năm 2019 là chuỗi hoạt động chào mừng kỷ niệm 25 năm ký Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị (1994 - 2019) và 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Liên Bang Nga (1950 – 2020) tại Đồng Nai.

Bên cạnh những kết quả bước đầu đạt được trong mối quan hệ hữu nghị giữa nhân dân Đồng Nai và nhân dân Liên Bang Nga; trong thời gian tới, Liên hiệp và Hội hữu nghị Việt Nam – Liên Bang Nga tỉnh sẽ tiếp tục triển khai các hoạt động giao lưu nhân dân, phát triển mối quan hệ với các đối tác Nga đưa quan hệ đối ngoại nhân dân của tỉnh với Liên Bang Nga ngày càng sâu sắc và thực chất hơn.

Lê Hương