Brunei
nằm ở phía bắc đảo Borneo - hòn đảo duy nhất trên thế giới thuộc sở hữu của 3
quốc gia (Brunei, Malaysia và Indonesia). Lãnh thổ Brunei Gồm hai phần tách rời
nhau nằm lọt trong bang Sarawak của Malaysia. Trừ phía Bắc giáp biển Đông (161
km bờ biển), ba mặt còn lại có chung biên giới với phía Đông Malaysia (381 km).
Brunei có
nguồn dự trữ dầu mỏ, khí đốt lớn. Sản xuất dầu thô và khí tự nhiên chiếm gần một
nửa tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Nền kinh tế thịnh
vượng chủ yếu dựa vào xuất khẩu dầu thô và khí tự nhiên. Brunei có những
khoản thu lớn từ đầu tư nước ngoài và từ sản xuất trong nước. Brunei là một trong những
quốc gia ít dân nhất nhưng lại là một trong những quốc gia giàu có nhất trên thế
giới. Hiện Brunei là chủ nợ lớn của nhiều cường quốc. Là quốc gia sản xuất dầu
khí lớn thứ ba Đông Nam Á và xuất khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng lớn thứ 9 thế
giới, thu nhập bình quân đầu người của Brunei năm 2011 là gần 50.000
USD, cao hàng thứ năm thế giới và vượt xa so với các nước trong khu vực.
Brunei
gồm hai phần tách rời nhau nằm lọt trong bang Sarawak của Malaysia (Ảnh:
Internet)
Tên
đầy đủ của Brunei là “Negara Brunei Darussalam” với ý nghĩa “Vương quốc của hòa
bình và hạnh phúc” – một trong những quốc gia nhỏ bé nhất thế giới với diện
tích khoảng 5.700km2, dân số chỉ vào khoảng 400 nghìn người và những khu rừng
nhiệt đới chiếm 75% diện tích cả quốc gia. Vì thế, cảnh sắc của đất nước này rất
nên thơ và xinh đẹp và cũng sở hữu vô số niềm tự hào: một trong những Quốc
vương giàu có nhất hành tinh (với tài sản ước tính hơn 20 tỷ USD), một trong 5
nước có thu nhập bình quân đầu người cao nhất trên thế giới (theo thống kê của
IMF). Đất nước bảo tồn được hoàn hảo môi trường thiên nhiên và là nơi có những
thánh đường phủ đầy vàng ròng lộng lẫy uy nghiêm hàng đầu khu vực Châu Á – Thái
Bình Dương. Vai
trò và quyền lực của Nhà vua là tối thượng. Quốc Vương vừa là Thủ tướng, Bộ trưởng
Quốc phòng, Bộ trưởng Tài chính và quyết định hầu hết các vấn đề lớn của đất nước.
Với trữ lượng dầu mỏ khổng lồ tại Brunei đã tạo nên một "vương quốc
Hoàng kim" - một vương quốc nhỏ bé thanh bình. Mỗi công dân Brunei ngay từ
khi mới sinh ra đã mặc nhiên được đảm bảo một cuộc sống ấm no và hạnh phúc.
Quốc
gia đảm bảo một cuộc sống ấm no và hạnh phúc cho
người dân
Trước năm 1929, Brunei còn rất nghèo
nàn, lạc hậu. Kinh tế chủ yếu dựa vào nguồn cao su nhỏ bé với sản lượng thấp.
Từ năm 1929, việc phát hiện ra dầu mỏ và khí đốt đã đem lại sự giàu có cho đất
nước này. Hiện nay dầu hỏa và khí đốt chiếm 80% tổng thu nhập trong nước
và 90% thu nhập xuất khẩu, đóng góp 39% GDP của đất nước. Brunei là nước sản
xuất dầu mỏ lớn thứ ba khu vực Đông Nam Á, sau Indonesia và Malaysia với trung
bình 180.000 thùng mỗi ngày. Brunei còn là nước sản xuất khí đốt hóa lỏng lớn
thứ tư thế giới.
Brunei có nền kinh tế nhỏ nhưng khá
thịnh vượng. Công nghiệp chiếm 46%, nông nghiệp: 5% và dịch vụ: 49% GDP. GDP
đầu người của Brunei cao hơn nhiều so với các nước trong khu vực Đông Nam Á nói
riêng và thế giới nói chung. Với nguồn thu nhập rất lớn từ xuất khẩu dầu khí và
dân số rất ít, Chính phủ Brunei có điều kiện thực hiện một số chính sách phúc
lợi xã hội cao cho người dân
- Cam kết về y tế: mọi
công dân đều nhận được đầy đủ các quyền lợi bảo hiểm ý tế, từ những bệnh thông
thường cho đến những căn bệnh hiểm nghèo. Người bệnh sẽ được chuyển sang
Malaysia hoặc Singapore để chữa trị nếu điều kiện trong nước không đáp ứng phác
đồ điều trị. Mọi chi phí cho người bệnh và người thân chăm sóc đi kèm đều được
chính phủ chi trả.
- Cam kết về giáo dục: mọi công dân đều có
quyền học tập và sang các quốc gia khác để học lên cao. Chính phủ tài trợ toàn
bộ học phí từ cấp tiểu học đến đại học hay thậm chí sau đại học. Phụ huynh chỉ
phải chịu một khoản phí nhỏ để mua bút và tập trắng.
- Cam kết về nhà ở: mọi
người dân đều có thể sở hữu nhà ở, nếu không có đủ điều kiện mua nhà, chính phủ
sẽ có những dự án nhà công cộng và bán cho người dân trả góp với số tiền
1$B/tháng.
Ngoài ra, sinh hoạt phí tại Brunei vô cùng rẻ. Chỉ
với 2$ - 3$B bạn có thể dùng bữa trưa thịnh soạn với đùi gà, cơm, rau xanh và
nước uống. Đây cũng là một trong những quốc gia hiếm hoi có giá nhiên liệu
xăng dầu rẻ hơn cả nước uống đóng chai (1 lít nước đóng chai mua được gần 4 lít
xăng) và người dân hầu như không phải chịu thuế nên trung bình một người trưởng
thành sở hữu 2 chiếc xe hơi…
Xứ
sở xa hoa với nền văn hoá đặc sắc
Nền văn hóa Brunei chủ yếu là văn hóa Mã Lai, với các ảnh hưởng lớn
từ Hồi giáo. Các nền văn hóa Mã Lai từ quần đảo Mã Lai ảnh hưởng đến văn
hóa Brunei. Bốn giai đoạn ảnh hưởng về văn hóa đã diễn ra trong lịch
sử Brunei, lần lượt là thuyết vật linh, Ấn Độ giáo, Hồi giáo, văn minh
phương Tây. Hồi giáo có ảnh hưởng rất mạnh, trở thành hệ tư tưởng và triết lý
của Brunei. Brunei là một quốc gia thi hành luật Sharia, theo đó
cấm việc bán và tiêu thụ đồ uống có cồn công khai. Những người không theo Hồi
giáo được phép đem một lượng đồ uống có cồn hạn chế từ bên ngoài vào để tự sử
dụng.
Thành
phố Bandar nhìn từ trên cao (Internet)
Với
hơn 100 thánh đường lớn nhỏ, Brunei được mệnh danh là xứ sở của các thánh đường
Hồi giáo. Nét kiến trúc đặc trưng của các thánh đường là có mái hình chóp với
hai màu trắng - vàng. Du khách sẽ kinh ngạc vì sự lộng lẫy của những thánh
đường có trải thảm Ả Rập, tường bằng gạch châu Âu, vàng dát khắp chốn và những
chùm đèn pha lê nặng tới vài ba tấn. Bên
cạnh đó Brunei còn ẩn chứa một lối sống không vội vã, con người dịu dàng, dễ
mến và yêu hòa bình. Mảnh thiên đường nhỏ này bao gồm những địa điểm hấp dẫn dễ
tìm như thủ đô Bandar Seri Begawan nhỏ nhắn, đây có lẽ là thủ đô đáng yêu nhất
ở Đông Nam Á với không khí thoáng đãng, xanh mát, không hề chịu sự tác động bởi
những đám đông, nạn kẹt xe, ô nhiễm, sự ồn ào như những thủ đô trong khu vực.
Bandar Seri Begawan, thường gọi đơn giản là Bandar hay
BSB, rất tự hào về ngôi làng trên mặt nước lớn nhất thế giới; Kampong Ayer, nơi
khoảng 20.000 người dân vẫn sống trong những căn nhà sàn bằng gỗ, sử dụng
thuyền để đi vào đất liền và kết hợp một lối sống truyền thống với các tiện nghi
thời hiện đại và sự giàu có của đất nước. Kampong Ayer là một trong những kỳ
quan kiến trúc của khu vực, do vị vua Brunei tiền nhiệm xây dựng vào năm 1958.
Đây là một thắng cảnh rất đẹp, đặc biệt là lúc hoàng hôn khi ánh sáng mặt trời
mờ dần hòa cùng với những lời cầu nguyện vang lên từ các tòa tháp lan tỏa trên
khắp ngôi làng và khu vực trung tâm thành phố.
Men theo dòng sông, chúng ta sẽ bắt gặp cung điện tráng
lệ Istana Nurul Imam của nhà vua, đây được xem là cung điện lớn nhất thế giới
với 1.788 phòng, với những chuồng ngựa, sân polo và sân bay trực thăng riêng.
Cung điện chỉ mở ra cho người dân và khách tham quan mỗi năm một lần trong suốt
lễ hội Hari Raya đánh dấu ngày cuối của tháng Ramadan.
Ngoài ra, Bandar và những khu lận cận có vô số các viện
bảo tàng, bao gồm Bảo tàng hoàng gia Regalia sẽ cho ta cái nhìn tổng quát về
hoàng gia Brunei, cũng như các chợ ngày và đêm, nhiều công viên và khu bảo tồn
thiên nhiên, vô số nhà hàng, quán cà phê, khu vực mua sắm, cửa hàng bách hóa,
ví dụ như khu Yayasan Sultan Haji Hassanal Bolkiah ở trung tâm Bandar hoặc khu
thương mại Gadong. Bandar nằm ở quận Brunei - Muara, một trong 4 quận của
Brunei, là quận nhỏ nhất nhưng đông dân nhất ở Brunei. Bên ngoài Bandar, du
khách rất dễ bị thu hút bởi những nét đẹp về văn hóa và thiên nhiên trên những
chuyến đi chơi như Meribun - khu rừng xa xôi được bao bọc bởi hồ nước đen, được
coi như thiên đường yên tĩnh và là di sản quốc gia, hoặc những ngôi nhà bản xứ
truyền thống gần Libi, cũng như những khu vực sản xuất dầu của Kuala Belait và
Seria cùng nhiều khu bảo tồn thiên nhiên ở khắp nơi.
Người yêu thích thiên nhiên sẽ đi qua vịnh Brunei để tới
quận Temburong, được tách riêng biệt với phần còn lại của Brunei bằng khu
Limbang ở Sarawak của Malaysia. Temburong là nơi ít dân cư nhất, ở nơi cao nhất
và phần lớn bao phủ bởi rừng rậm. Là nơi mà rất nhiều nhà bản xứ tọa lạc, và
cũng là nơi của những trung tâm nghiên cứu động vật hoang dã và những khu bảo
tồn tốt nhất châu Á như công viên quốc gia Ulu Temburong nổi tiếng thế giới và
khu nghiên cứu động vật hoang dã Kuala Belalong. Du khách sẽ tận hưởng những
hoạt động thám hiểm, du lịch sinh thái, những khu rừng nguyên sinh, dải san hô,
những bờ sông và hòn đảo đầy cây bao phủ, dễ dàng thăm các khu bảo tồn thiên
nhiên với vô số các loài chim quí hiếm, những loài cây thực vật bản địa, các
loại côn trùng, các loài động vật và thực vật và hệ sinh thái nguyên sinh.
Vì sự thịnh vượng của đất nước Brunei cũng như những hạn
chế về tôn giáo, về những loại thức ăn mà người Hồi giáo dùng nên Brunei không
khai thác rừng để lấy gỗ và hầu hết cư dân không có thói quen săn bắt động vật
hoang dã hay lấy đất để cải tạo bằng cách đốt rừng. Môi trường nguyên sinh mà
nhà nước luôn cố gắng bảo tồn, tạo ra sự phát triển thân thiện với môi trường
trong việc thúc đẩy sự đa dạng hóa về kinh tế.
Điều này cũng có nghĩa Brunei không bị ô nhiễm và không
bị ảnh bởi những tòa nhà khói công nghiệp. Và Brunei luôn tự hào về nguồn không
khí trong lành nhất của đất nước. Với những nỗ lực không ngừng của các ngành
nghề kinh tế tư nhân và nhà nước, Brunei đang cố gắng biến mình thành một trong
những điểm thu hút sinh thái đẹp nhất thế giới.
LÊ HƯƠNG