​Ngày 8-9, tại Nhà Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã tiếp ông Bernd Lange, Chủ tịch Ủy ban Thương mại quốc tế của Nghị viện châu Âu (INTA).​

Chủ tịch Quốc hội bày tỏ vui mừng gặp lại ông Bernd Lange; cho rằng chuyến thăm, làm việc tại Việt Nam lần này của Chủ tịch INTA diễn ra trong thời điểm các lĩnh vực hợp tác giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU) đang có sự tiến triển tốt đẹp. Đặc biệt là sau 2 năm triển khai Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA). Cho rằng đây là hiệp định có tiêu chuẩn rất cao, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh mặc dù bị tác động rất nặng nề bởi đại dịch Covid-19, sự gián đoạn về chuỗi cung ứng ở khu vực và trên thế giới nhưng quan hệ kinh tế, thương mại giữa Việt Nam - EU đều tăng trưởng tốt. Đây là hiệu ứng tích cực từ thực tế của Hiệp định EVFTA mang lại. Bên cạnh đó, mặc dù Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam - EU (EVIPA) mới được 12 nước trong EU phê chuẩn, chưa có hiệu lực nhưng các doanh nghiệp, nhà đầu tư EU đã và đang tiếp tục quan tâm tới thị trường Việt Nam.

 

Chủ tịch Quốc hội đánh giá cao và trân trọng cảm ơn INTA, Nghị viện châu Âu cũng như vai trò, nỗ lực của cá nhân ông Bernd Lange đã có những đóng góp to lớn vào quá trình đàm phán, phê chuẩn, tổ chức thực thi Hiệp định EVFTA.

Chủ tịch Ủy ban Thương mại quốc tế của Nghị viện châu Âu Bernd Lange cảm ơn sự đón tiếp nồng hậu của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ; đồng thời, cho rằng Hiệp định EVFTA là nền tảng rất vững chắc cho việc hướng tới bước phát triển mới trong quan hệ Việt Nam - EU trong tương lai. Những con số thống kê trong 2 năm thực hiện Hiệp định này cho thấy những tác động tích cực về kinh tế, đặc biệt là thúc đẩy tăng trưởng trong giai đoạn hậu Covid-19.

Với Hiệp định EVIPA, ông Bernd Lange cho biết, quá trình phê chuẩn hiệp định có sự chậm trễ là do tác động của dịch bệnh Covid-19. Đến giai đoạn này, các quốc gia thành viên EU đã sẵn sàng hơn để tiếp tục thúc đẩy phê chuẩn hiệp định, nhất là trong bối cảnh hiện nay các quốc gia thành viên EU đều mong muốn có sự ổn định, có những đối tác đáng tin cậy.

Tại cuộc tiếp, Chủ tịch Quốc hội cho biết, Việt Nam mong muốn làm sâu sắc quan hệ hợp tác với EU cũng như từng nước thành viên EU. EU ủng hộ Việt Nam ứng cử vào vị trí thành viên của Hội đồng Nhân quyền LHQ nhiệm kỳ 2023-2025 và tiếp tục tăng cường hợp tác giữa EU - ASEAN, nhất là thúc đẩy vai trò trung tâm của ASEAN trong hợp tác khu vực. Cùng với đó, EU tiếp tục đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực năng lượng, chống biến đổi khí hậu, nhất là hợp tác trong lĩnh vực chuyển đổi năng lượng công bằng, giúp Việt Nam thực hiện tốt cam kết tại Hội nghị COP26, bao gồm thúc đẩy triển khai đối tác 3 bên giữa EU - Anh - Việt Nam; tiếp tục hỗ trợ, hợp tác với Việt Nam trong lĩnh vực chuyển đổi số trong 5 năm tới và định hướng đến năm 2030. Hai bên thường xuyên trao đổi, tháo gỡ và giải quyết kịp thời các vướng mắc trong quá trình xuất - nhập khẩu hàng hóa, nhất là đối với nông, lâm, thủy sản của Việt Nam vào thị trường EU.

Đề cập đến nỗ lực của Việt Nam trong thực thi chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), Chủ tịch Quốc hội mong EU tiếp tục triển khai các đoàn công tác đến Việt Nam để có thể trực tiếp đánh giá quá trình Việt Nam thực thi IUU, để sớm gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu, góp phần đảm bảo sinh kế cho ngư dân Việt Nam. Nhấn mạnh Việt Nam, trong đó có Quốc hội Việt Nam, tiếp tục nỗ lực, quyết liệt thực hiện cam kết quốc tế trong lĩnh vực này, Chủ tịch Quốc hội chia sẻ, đây cũng là quá trình cần có lộ trình, sự hỗ trợ từ các đối tác quốc tế, trong đó có EU.

Chia sẻ về tình hình quốc tế hiện có những khó khăn, phức tạp, trong đó có tác động từ dịch Covid-19, Chủ tịch Quốc hội mong muốn 2 bên tiếp tục tăng cường trao đổi về các vấn đề quốc tế mà 2 bên cùng quan tâm, nhất là việc củng cố chuỗi cung ứng toàn cầu và chuỗi cung ứng trực tiếp giữa Việt Nam với EU, về phục hồi kinh tế sau đại dịch, đảm bảo an ninh lương thực và ổn định giá năng lượng trong thời gian tới.

Nhất trí với các ý kiến của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, theo Chủ tịch INTA, Việt Nam luôn là đối tác đáng tin cậy của Liên minh châu Âu. EU và Việt Nam có mối quan hệ rất chặt chẽ, thể hiện qua những hiệp định như: EVFTA, Hiệp định khung về Đối tác và hợp tác toàn diện Việt Nam - EU (PCA); cùng với các khuôn khổ hợp tác trong các lĩnh vực cụ thể như: năng lượng tái tạo, giảm phát thải khí nhà kính, phát triển cơ sở hạ tầng xanh…

Tại cuộc tiếp, trao đổi về tình hình quốc tế và khu vực cùng quan tâm, Chủ tịch Ủy ban Thương mại quốc tế của Nghị viện châu Âu nhấn mạnh lập trường của cá nhân và của EU ủng hộ tự do hàng hải, hàng không trên biển; ủng hộ lập trường theo hướng tôn trọng luật pháp quốc tế. Nhấn mạnh vai trò quan trọng của Việt Nam trong cộng đồng các quốc gia ASEAN, đặc biệt là với những thành quả mà Việt Nam đã đóng góp, tạo ra trong khuôn khổ ASEAN, ông Bernd Lange cho biết, EU sẵn sàng ủng hộ vai trò của Việt Nam tại các tổ chức quốc tế khác…

Tiến tới kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (28/11/1990 - 28/11/2020), trong bối cảnh quan hệ giữa hai bên vừa có bước đột phá quan trọng, với việc Hiệp định Thương mại tự do EVFTA có hiệu lực từ ngày 01/08/2020. Mặc dù đại dịch Covid-19 tiếp tục lây lan mạnh, nhất là tại châu Âu, cả hai bên vẫn có các hoạt động thiết thực để kỷ niệm dấu mốc quan trọng này.

Nhìn lại chặng đường phát triển quan hệ Việt Nam - EU 30 năm qua, có thể nhận thấy EU, với 27 quốc gia thành viên hiện nay, luôn là một trong những đối tác quan trọng trong sự nghiệp Đổi mới và hội nhập quốc tế của Việt Nam.

Việc thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1990 giữa Việt Nam và EU (khi đó là Cộng đồng Châu Âu, với 12 quốc gia thành viên ở Tây Âu) là sự kiện quan trọng, đánh dấu việc nước ta bắt đầu thoát khỏi sự bao vây cấm vận của các nước phương Tây[1] và tác động tích cực đến quan hệ đối ngoại và tiến trình hội nhập quốc tế của Việt Nam được triển khai theo tinh thần Nghị quyết Đại hội VI của Đảng tháng 12/1986.

Quan hệ hợp tác Việt Nam - EU được khởi đầu trên các vấn đề nhân đạo[2], khắc phục hậu quả chiến tranh, tiếp đó dẫn đến việc ký Hiệp định khung về Hợp tác giữa hai bên (FCA) tháng 7/1995. Từ đó, EU đã đồng hành cùng Việt Nam trong suốt thời kỳ bắt đầu công cuộc hội nhập đầy thử thách với nhiều hoạt động hỗ trợ quan trọng. Đặc biệt là:

- EU đã tích cực hỗ trợ Việt Nam trong hoạch định chính sách và nâng cao năng lực thể chế, từ đó góp phần thúc đẩy tiến trình hội nhập quốc tế của Việt Nam. Sự hỗ trợ này được thực hiện trong nhiều chương trình, dự án khác nhau, tiêu biểu là Chương trình hỗ trợ quá trình chuyển tiếp sang nền kinh tế thị trường ở Việt Nam (EuroTAPViet) từ 1994 đến 1999 (là chương trình hỗ trợ kỹ thuật lớn nhất của EU ở châu Á), Chương trình hỗ trợ chính sách Thương mại đa phương (MUTRAP) từ 1998 đến 2017.

- EU là nhà cung cấp viện trợ phát triển ODA không hoàn lại lớn nhất cho Việt Nam. Giai đoạn 1993-2013, ODA của EU chiếm 20% tổng cam kết của các nhà tài trợ quốc tế đối với Việt Nam, trong đó viện trợ không hoàn lại là 1,5 tỉ USD. Giai đoạn 2014 - 2020, EU đã viện trợ 400 triệu EUR cho Việt Nam, tập trung vào các lĩnh vực năng lượng bền vững và tăng cường năng lực thể chế. Các dự án ODA của EU đã hỗ trợ hiệu quả các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam. Hai bên còn đẩy mạnh hợp tác về văn hóa nghệ thuật, bảo tồn di sản, giáo dục, giao lưu nhân dân…

Việt Nam và EU cùng có chung quan điểm về cách tiếp cận đa phương, về vai trò của luật pháp quốc tế và các thể chế đa phương trong quan hệ quốc tế. Hai bên thường xuyên trao đổi, tham vấn và phối hợp lập trường trên nhiều vấn đề toàn cầu và khu vực cùng quan tâm, đặc biệt về hòa bình an ninh, ứng phó biến đổi khí hậu, tự do hóa thương mại dựa trên luật lệ, phát triển bền vững, các thách thức về an ninh phi truyền thống...